EXFGüven protokolüne dayalı...
EXFEXF, birçok kripto paradan farklı olarak hibrit bir ağ mimarisi kullanır. EXF, P2P ve Client-Server ağ mimarilerini aynı anda kullanır. Her sunucu aynı anda P2P ağında bir Peer olarak çalışır. Hem masaüstü hem de cep telefonu cüzdan uygulaması öncelikle Client-Server mimarisi üzerinde çalışmayı dener eğer buradan gerekli yanıtı alamaz ise P2P ağında çalışır. Sunucu üzerindeki uygulamalar hem Client-Server hem de P2P ağlarında işlem yapmaktadırlar.
EXF, başlangıç fonlamasının tamamlanmasının ardından, cüzdanın bulunduğu ülke için, o ülkedeki yerel düzenleyiciler çalışmaya başladığında sistem kullanabilir durumda olacaktır. Herhangi bir ülkede ilk defa cüzdan oluşturabilmek için o ülke de yerel düzenleyicilerin çalışabilir durumda olması gereklidir.
EXF kripto para sistemi bir tek cüzdan üzerine yapılandırılmış, temel dört cüzdandan oluşturulmuştur.
Tüm EXF sistemini oluşturan kök cüzdanıdır. Varlık/değer üretecek veya ürettiği varlık ve değerleri tedavülden kaldırabilecek, cüzdanları bloka aktarabilecek cüzdanları bloka aktarır. Genesis’in bloka aktardığı cüzdanlar tarafından bloka aktarılmayan hiçbir cüzdan EXF sistemi içerisinde varlık/değer üretemez. Genesis’in bloka aktardığı cüzdanların her biri, yalnızca tek bir cüzdanın varlık/değer üretimi için bloka aktarımda bulunabilir. Ayrıca GNSW’nin bloka aktardığı cüzdanlar, EXF sisteminin dört temel cüzdanını da bloka aktarmıştır. Bunlar Sistem (System) Cüzdanı (EXFW), Altın (Gold) Cüzdanı (EAUW), Rezerve (Reserve) Cüzdanı (RSVW) ve Yatırım (Investment) Cüzdanı (INSW) cüzdanıdır.
Genesis cüzdanın bloka aktardığı ilk cüzdan, 2.500.000.000.000 EXF üretmiş EXFW cüzdanını bloka aktarmıştır. Bu 2.500.000.000.000 EXF’nin karşılığı olarak, GNSW tarafından bloka aktarılmış ikinci cüzdan ise EAUW cüzdanını bloka aktarmıştır. EAUW cüzdanı ise 2.500.000.000.000 EAU üretmiştir. Genesis cüzdanının bloka aktardığı üçüncü cüzdan Reserve cüzdanını bloka aktarmıştır. Genesis cüzdanının bloka aktardığı dördüncü cüzdan ise Investment cüzdanını (INSW) bloka aktarmıştır.
Genesis cüzdanı değer üretecek cüzdanları bloka aktaran cüzdanları bloka aktaran sistemin kök cüzdanıdır. Sistemin başlangıcıdır. Genesis (GNSW) cüzdanının kendisi değer üretemez ve sisteme herhangi bir varlık aktarımı da yapamaz. Genesis (GNSW) cüzdanın bloka aktardığı cüzdanlarda değer üretemez ve sisteme herhangi bir varlık/değer aktarımı yapamaz. Yalnızca ve yalnızca, varlık üretecek tek bir cüzdanın bloka aktarımını yaparlar.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan cüzdanların bloka aktardığı EXF üreten EXFW dışında tüm cüzdanlar, yalnızca Reserve cüzdanının bloka aktardığı cüzdanların dijital imzası ile varlık/değer aktarımı yapabilirler ve yalnızca kendi ürettikleri değerleri kullanımdan kaldırabilirler.
Ayrıca EXFW cüzdanı dışındaki tüm cüzdanlar, ürettikleri varlık ve değer işlemlerine, kendilerinin bloka aktardığı cüzdanların dijital imzası ile eşlik ederler. Bunun anlamış şudur, bir EAU transferi için, bu transfer işlemini imzalayacak kripto anahtar çifti EAUW cüzdanı tarafından bloka aktarılır, transfer işlemi içerisinde, işlemin durumunu imzalar. Her EAU işlemi için EAUW cüzdanı tarafından bir kripto anahtar çifti üretilir ve bloka aktarılır. Sonrasında bu anahtar çiftinin özel anahtarı geri alınamaz şekilde sistemden silinir. Bu anahtar çifti EAU işlemini imzalayarak kendi cüzdan blokuna aktarılır.
Ayrıca Reserve cüzdanı EXF dışında, EXF sistemi için üretilen tüm değerlerin aktarımlarına bloka aktardığı cüzdanlarının dijital imzası ile eşlik eder. EXF dışında, EXF sistemi için üretilen tüm değer ve varlık işlemlerine (örneğin EAU transerine) Reserve cüzdanın bloka aktardığı cüzdanlar da dijital olarak imzalayarak eşlik eder. Kısaca özetleyecek olursak, cüzdanlar arasında EAU alım satımı yapıldığında buna EAUW cüzdanı ve RSVW cüzdanı eşlik ederler. Yani hem EAUW cüzdanı bu işleme eşlik edecek bir anahtar çifti ile bu işlemi imzalar, hem de RSVW cüzdanı da bu işlem için üreteceği anahtar çifti ile işlemi imzalar.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılmış cüzdanlar tarafından bloka aktarılan ve kendi değerlerini üreterek Reserve cüzdanının bloka aktardığı cüzdanların dijital imzası ile değer aktaracak cüzdanların, hangi koşul, miktarda, ne kadar süre ile ve hangi biçimde değer üretebileceği, yapılan aktarım içerisinde açıkça belirtilir. Bu koşulları sağlayamayan cüzdanlar Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan cüzdan tarafından kullanımdan kaldırılır.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan ilk cüzdanın 2.500.000.000.000 EXF üretmek için bloka aktardığı cüzdandır. System cüzdanı, EXF’nin cüzdanıdır. EXF faaliyetleri için gerekli olan tüm alt yapı işlemleri için de üretilen bu değer kullanılır.
Blokchain’in doğrulama doğası gereği yapılan tüm işlemler takip edilebilen işlemlerdir. Yani hangi cüzdanın tarihsel olarak ne işlem yaptığı blok içerisinde kayıtlı olduğu için tüm cüzdanların yaptığı tüm işlemler takip edilebilir ve izlenebilir. Ancak bu ticari bir işletmenin kabul edebileceği bir durum değildir. Bu nedenle, ticaretin doğasında bulunan ticari mahremiyet konusu blockchain’in temel yapısı tarafından desteklenmemektedir. EXF blockchain’i içerisinde, ticari sırlarını gizlemek gibi amaçlarla bu tür takip edilebilirlikten uzaklaşmak isteyen cüzdanlar, EXFW cüzdanı içerisinde takip edilemeyen alt cüzdanlar oluşturarak, işlemlerinin takip edilebilirliğini engelleyebilirler.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan ikinci cüzdanın 2.500.000.000.000 EAU üretmek için bloka aktardığı cüzdandır. Gold cüzdanı (EAUW), 2.500.000.000.000 EAU üretmiştir. Bununla birlikte, yapılacak tüm EAU işlemlerine, EAUW cüzdanı tarafından bloka aktarılan cüzdanın dijital imzası ve Reserve cüzdanı (RSVW) tarafından bloka aktarılan cüzdanın dijital imzası eşlik eder.
EXFW cüzdanında olan benzer gerekçelerle, EAUW cüzdanı içerisinde de, takip edilemeyen alt cüzdanlar oluşturularak, işlemlerin takip edilebilirliği engellenebilir.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan üçüncü cüzdanın bloka aktardığı cüzdandır. Bu cüzdanlar içerisinde en karmaşık işleve sahip olan cüzdandır. Reserve cüzdanı tarafından bloka aktarılan cüzdanlar sadece EAU işlemlerini dijital olarak imzalamazlar. EXF’ye tahvil edilebilecek ve sistem tarafından tanımlanacak tüm varlık ve değer aktarımlarını da imzalarlar. Öncelikli olarak 2.500.000.000.000 EXF karşılığında, 2.500.000.000.000 EAU bulunmaktadır. EAU’lar EXF’lerin karşılığı olan dijital altınladır ve “Reserve” cüzdanının bloka aktardığı cüzdanların imzası ile transferi gerçekleşir.
EXF ile EAU satın alınabilir. EAU satın aldığınızda, sizin EAU cüzdanınıza bu dijital altınlar aktarılır. Bu yeni EAU cüzdanınızdan, istediğiniz zaman EAU’ları EXF cüzdanınıza EXF olarak aktarabilirsiniz.
Genesis cüzdanı tarafından bloka aktarılan dördüncü cüzdanın bloka aktardığı cüzdandır. Bu cüzdan yatırım cüzdanıdır ve her türlü yatırım bu cüzdan üzerinden sağlanır. Yatırım cüzdanının aracıları (intermediary), yatırım danışmanı rolündedir. Sistem içerisinde herkes (güven puanı 4.40 ve üstü olan) yatırım danışmanı olabilir.
Investment cüzdanı için, projeler yatırım danışmanı aracısı ile sunulur. Bu sunum içerisinde finans akışı sistem için belirlenmiş formda olmalıdır. Yatırımcıların hangi şartlarda yatırıma başlayacağı ve hangi şartlar altında yatırımdan çekileceği yine sistem içerisinde belirlenmiş formda olmalıdır. Yatırımcılar tarafından ortaya konan finans “Yatırım danışmanı” aracısı aracılıyla, proje sahip veya sahiplerinin cüzdanına aktarılır. Proje sonuna elde edilen kâr yine yatırım danışmanı aracısı aracılıyla, hissedarlara aktarılır.
EXF sistemi içerisinde temel cüzdanlar, yerel düzenleyiciler, ara bulucular, karar alıcılar, temsilciler veya başka bir rolde bulunan bir cüzdan; hiçbir cüzdanın hesabına hiçbir müdahalede bulunamaz, askıya alamaz, donduramaz veya yönlendiremez. Hiçbir şart ve koşul altında kişisel veya kurumsal mülkiyet hakkına müdahale edilemez. Ancak bunun iki tane istisnası mevcuttur. Bunlar;
Cüzdanların kişisel veya kurumsal mülkiyet hakkına müdahale edilemez. Bununla birlikte, haksız işlem yapıldığı karar alıcılar tarafından kesin bir şekilde tespit edilen cüzdanlar için, itiraz süresi sonunda, karar blok içerisine alınır ve gerekli güven puanı düzenlemesi karar alıcıların vermiş olduğu karar doğrultusunda yapılır. Bu işlem dahi cüzdanın mülkiyet hakkı üzerinde hiçbir müdahale oluşturamaz veya EXF ve varlık transferleri üzerinde herhangi bir kısıtlama ve dondurma oluşturamaz. Tabi buna güven puanının düşmesinden kaynaklanan, kısıtlamalar hariç.
EXF sistemi prensip temelli bir paradigmaya sahiptir. Kural temelli değil. Tüm doküman boyunca açıklananlar, prensiplerin detaylandırılmasından ibarettir. En temel prensip eşitlerin eşitliğidir. Bu prensip eşit şartlarda olanların eşit olduğunu ifade eder. Şöyle ki, örneğin 5 güven puanına sahip olan tüm cüzdanların aynı yetki ve haklara sahip olacağıdır. Ancak bu her zaman böyle olmaz. Bu da kural tabanlı değil prensip tabanlı olmasından kaynaklıdır. Burada birbirine zıt bir söylem olduğu düşünülebilir ancak öyle değil açıklayalım. Örneğin; aynı örnek senaryonun, farklı ülkelerde (siyasi bölgelerde) bulunan cüzdanlar arasındaki anlaşmazlığın konusu olması, sonucun karar alıcılar tarafından aynı şekilde sonuçlandırılmasını sağlamayabilir. Bu da doğru olandır. Aynı örnek senaryonun farklı ülkelerde uygulanan, farklı kanunlar sonucu, karar alıcılar tarafından farklı bir karar almasını sağlayabilir. Eğer EXF kural temelli olsaydı aynı sonucun olmasını paradigma olarak kabul ederdi. Ancak bu doğru olanı değildir. Aynı koşullar farklı ülkelerde farklı sonuçları meydana getirebilir. Bu hayatın doğasıdır. Bu farklı sonuçlar ve o ülkenin kanunları da dikkate alınarak, eşit senaryolar için farklı sonuçları doğurur ve doğrusuda budur. Bu bir eşitsizlik değil, temel prensip olarak açıkladığımız eşitlerin eşitliğidir. Örneğin aynı durum, miras konusu için de geçerlidir. Buradaki prensip, karar alıcıların o ülkenin kanunlarına uygun olarak, anlaşmazlık için karar vermesi gerektiğidir. Belki o ülke için kanunlar değişebilir ancak, EXF açısından prensip aynı kalacaktır.